Het huidige systeem van retailbarcodes, gebaseerd op de EAN/UPC-lineaire barcode, werkt al meer dan 50 jaar succesvol. Toch groeit de behoefte aan meer functionaliteit. Daarom zien we steeds vaker het gebruik van 2D-codes, zoals GS1- en niet-GS1 DataMatrix- en QR-codes®. Deze overstap van lineaire naar 2D-codes, in Nederland vaak aangeduid als de 2D Migratie, biedt voordelen voor merken, retailers én consumenten.
Tijdlijn van de 2D Migratie
Hoewel internationaal vaak wordt gesproken over het programma “Sunrise 2027”, is er geen sprake van een harde deadline of magische omschakeling op die datum. In Nederland spreken we simpelweg van de 2D Migratie. GS1 adviseert dat kassasystemen (POS) en retailersoftware uiterlijk in 2027 geschikt moeten zijn om 2D-codes te kunnen scannen. Het doel is dat tegen die tijd een kritisch aantal verkooppunten beschikt over systemen die GS1 2D-codes correct kunnen verwerken.
Hoe kunnen merken beginnen?
GS1 adviseert merken om nu al 2D-codes toe te voegen aan hun verpakkingen, naast de bestaande EAN/UPC-barcodes. In de richtlijn 2D Barcodes at Retail Point-of-Sale Implementation Guideline wordt het volgende transitiemodel geschetst:
- Transitieperiode: Gebruik van zowel een EAN/UPC-barcode als een 2D-code op de verpakking.
- Doelstelling voor 2027: Gebruik van óf een EAN/UPC-barcode, óf een 2D-code (waarbij 2D de voorkeur heeft).
Door beide codes tijdelijk te combineren, kunnen merken profiteren van de extra informatie die 2D-codes mogelijk maken—zoals productiedata en klantinteractie via GS1 Digital Link—en tegelijkertijd zorgen dat hun producten in alle winkels gescand kunnen worden, ook waar nog oudere kassasystemen worden gebruikt.
Blijf voorop met het laatste nieuws:
Waar plaatst u de codes op de verpakking?
GS1 heeft uitgebreid getest wat de optimale plaatsing is van twee barcodes op een verpakking, om verstoring van het scanproces en problemen bij de kassa te voorkomen. De aanbeveling is om beide codes zo te positioneren dat ze binnen het gezichtsveld vallen van zowel POS-scanners als handscanners. In de richtlijn“2D Barcodes at Retail Point-of-Sale Implementation Guideline” van GS1 wordt dit verduidelijkt met een afbeelding die laat zien hoe een 2D-code idealiter wordt geplaatst ten opzichte van een lineaire barcode.
Uit de tests blijkt dat beide codes het best binnen een straal van 50 mm rondom het midden van de EAN/UPC-code geplaatst kunnen worden voor consistente scanresultaten. Houd daarbij ook rekening met de stille zones (quiet zones) van de codes, zoals omschreven in de richtlijn hier.
Ontwerp- en printoverwegingen
Bij het ontwerpen van de verpakking met dubbele barcodes zijn er enkele belangrijke punten:
- De EAN/UPC-barcode wordt meestal vooraf op de verpakking gedrukt, terwijl GS1 2D-codes vaak aanvullende productinformatie bevatten, zoals productiedata, lijncodes of batchnummers. Daarom moeten deze 2D-codes meestal tijdens of vlak voor het verpakken worden geprint.
- Zorg ervoor dat je printer de GS1 2D-code nauwkeurig kan afdrukken en dat de code op een consistente plek komt te staan. Vermijd dat de 2D-code te dicht bij de EAN/UPC-barcode staat, om storingen bij het scannen te voorkomen.
DataMatrix of QR-code?
Zowel GS1 DataMatrix-codes als GS1 Digital Link QR-codes worden aanbevolen binnen de 2D Migratie. Beide typen codes kunnen gegevens bevatten zoals het GTIN (artikelcode), houdbaarheidsdatum, serienummer, en meer — en zijn geschikt voor scanning aan de kassa.
GS1 DataMatrix-codes maken gebruik van GS1 Application Identifiers (AIs). Als je al GS1-128 gebruikt op je secundaire verpakkingen, ben je hier waarschijnlijk mee bekend. Voor niet-GS1 DataMatrix- en QR-codes is er de GS1 Digital Link-structuur, waarbij deze Application Identifiers worden gecombineerd met een webadres (URI). Zo kan de code niet alleen informatie bevatten, maar ook direct linken naar online productinformatie en andere digitale bronnen.
In de voorbeeld-2D-codes hierboven is de productinformatie in beide gevallen hetzelfde:
- GTIN: 09521101530001
- Lot- of batchnummer: ABC123
- Vervaldatum: 270104 – 4 januari 2027
- De gecodeerde data in GS1 DataMatrix is: {FNC1}010952110153000110ABC123{GS}17270104
In een Digital Link QR-code wordt deze informatie verwerkt in een Uniform Resource Identifier (URI), die verwijst naar online bronnen voor dat specifieke product.
Dit maakt de GS1 Digital Link tot de krachtigste van de GS1-barcodeformaten. Het maakt aparte QR-codes voor consumenteninteractie of marketing overbodig.
De gegevens in de voorbeeld-QR-code hierboven zijn gecodeerd in het volgende formaat, waarmee consumenten rechtstreeks naar de juiste webpagina worden geleid:
- https://example.com/01/09521101530001/10/ABC123?17=270104
Wat gebeurt er bij de kassa?
Een belangrijk aandachtspunt bij de invoering van 2D-codes is de soepele werking van kassasystemen (POS). Er is uitgebreid getest hoe deze systemen omgaan met verpakkingen waarop zowel een lineaire barcode als een 2D-code staat.
Op basis van die tests hebben GS1 en POS-leveranciers drie werkingsmodi vastgesteld voor het scannen in de winkel. Deze worden toegelicht in de GS1 Implementation Guide.
GS1 2D-codes printen
Het kiezen van de juiste printtechnologie voor 2D-codes kan een uitdaging zijn, door het brede aanbod aan mogelijkheden.
Videojet ondersteunt hierbij met een uitgebreid assortiment aan geavanceerde printtechnieken, zoals continuous inkjet (CIJ), thermische inkjet, laser en thermal transfer overprinting (TTO). Dankzij jarenlange ervaring in het online printen van 2D-codes op retailverpakkingen, biedt Videojet deskundig advies en testmogelijkheden om de beste oplossing voor jouw toepassing te vinden.
Daarnaast levert Videojet ook ondersteuning bij het beheer van data én bij het genereren en printen van GS1-conforme 2D-codes.
Tot Slot
GS1 stimuleert de invoering van 2D-codes op retailproducten om de functionaliteit van het bestaande barcodesysteem uit te breiden. Met GS1 DataMatrix- en GS1 Digital Link QR-codes kunnen merken niet alleen unieke productgegevens toevoegen, maar ook digitale content aanbieden voor een verbeterde klantbeleving.
Hoewel 2027 wordt gezien als het moment waarop de meeste POS-systemen geschikt zijn voor 2D-codes, betekent dit níet dat de traditionele EAN/UPC-barcode dan verdwijnt. GS1 raadt merken aan om in de overgangsperiode beide codes te gebruiken—een 2D-code én een EAN/UPC-barcode—om volledige compatibiliteit in de winkel te waarborgen.
Meer lezen:
- Videojet: De 2D Code Revolutie
- Videojet: De Basis van Barcodes en QR-codes Printen
- GS1: 2D Barcodes at Retail Point-of-Sale Implementation Guideline
QR Code is een geregistreerd handelsmerk van DENSO WAVE INCORPORATED.
Informatie en Sales: 
Service Helpdesk: