De Ultieme Gids voor het Kiezen van een Lasermarkeersysteem
Een uitgebreide gids voor OEM’s en fabrikanten
Inleiding
Moderne productieprocessen vereisen precisie, efficiëntie en permanente traceerbaarheid in productcodering. Lasermarkering is uitgegroeid tot de gouden standaard om deze doelen te bereiken. Het biedt snelle, contactloze codering die onuitwisbare markeringen aanbrengt op producten—zowel stilstaand als tijdens beweging. Deze uitgebreide gids helpt u om lasermarkeertechnologie te begrijpen, verschillende systeemopties te evalueren en de belangrijkste factoren te identificeren bij het selecteren en implementeren van het juiste lasermarkeersysteem voor uw behoeften. Of u nu een ingenieur bent die zich richt op technische specificaties of een manager die de ROI beoordeelt, deze gids biedt inzichten uit tienduizenden succesvolle laserimplementaties.
Inzicht in Lasermarkeertechnologie
Wat is lasermarkering?
Lasermarkering is een contactloos printproces waarbij een geconcentreerde lichtbundel wordt gebruikt om permanente codes, tekst of afbeeldingen op het oppervlak van een materiaal aan te brengen. In tegenstelling tot inkjetprinten, waarbij pigmenten of kleurstoffen worden aangebracht, werkt een laser direct in op het materiaal—meestal door verhitting of oppervlakteverandering—om een blijvende markering te creëren zonder verbruiksartikelen. De energie van de laserstraal veroorzaakt lokale veranderingen: bijvoorbeeld, verhitting kan materiaal verwijderen (ablatie) of kleurveranderingen veroorzaken via een chemische reactie in het substraat. Het resultaat is een nauwkeurige, duurzame markering die bestand is tegen slijtage, oplosmiddelen en omgevingsinvloeden—ideaal voor traceerbaarheid en nalevingscodes die gedurende de levensduur van een product leesbaar moeten blijven.
Hoe werkt lasermarkering?
Kort gezegd stuurt een controller de laserstraal via spiegels die worden aangedreven door galvo-motoren om het doeloppervlak te “markeren”. Wanneer het geconcentreerde licht het materiaal raakt, absorbeert het materiaal de energie van de laser en zet het licht om in warmte. Afhankelijk van het materiaal en de laserinstellingen kunnen verschillende effecten optreden:
Graveren / Ablatie
De laser verwijdert de bovenste kleurlaag van het verpakkingsmateriaal, waardoor de onderliggende laag zichtbaar wordt en contrast ontstaat. Dit levert een zeer ondiepe maar permanente markering op met uitstekende duurzaamheid.
Etching (Etsen)
Een mildere vorm van graveren waarbij slechts een kleine hoeveelheid materiaal wordt verwijderd, wat resulteert in een ondiepe markering. Etching veroorzaakt minimale verstoring van het oppervlak en blijft goed leesbaar.
Annealing (Gloeien)
In plaats van materiaal te verwijderen, verwarmt de laser het metaal onder het oppervlak, waardoor een oxidatielaag ontstaat die van kleur verandert (vaak zwart). Annealing wordt toegepast op staal en titanium om een contrastrijke markering te verkrijgen zonder de textuur van het oppervlak te veranderen.
Smelten / Opschuimen
Bij bepaalde kunststoffen verwarmt de laser het materiaal net genoeg om het te laten uitzetten of opschuimen, waardoor een verhoogde, lichtere markering ontstaat. Dit proces verwijdert geen materiaal en is zacht genoeg om de structurele integriteit van het plastic te behouden—zelfs bij drukhoudende verpakkingen zoals PET-flessen.
Kleuring / Kleurverandering
Bij sommige materialen veroorzaakt de energie van de laser een chemische reactie of carbonisatie die de kleur van het materiaal zichtbaar verandert zonder noemenswaardige materiaalverwijdering.
Carbonisatie
Bij hout en andere organische materialen veroorzaakt de laser gecontroleerde verbranding of carbonisatie van het oppervlak. Dit maakt het materiaal donkerder en creëert een contrastrijke, permanente markering zonder veel diepte te verwijderen—ideaal voor decoratieve of merktoepassingen op natuurlijke substraten.
Elke lasermarkeertechniek heeft specifieke toepassingsgebieden. Graveren is bijvoorbeeld ideaal wanneer maximale duurzaamheid vereist is (zoals VIN-codes op auto-onderdelen), terwijl annealing wordt gebruikt wanneer het oppervlak glad moet blijven (zoals bij medische implantaten). De belangrijkste conclusie is dat lasermarkering veelzijdige methoden biedt om een markering aan te brengen, en dat de optimale methode afhangt van het materiaal en de toepassingsvereisten.
Typen Lasermarkeersystemen
Niet alle lasers zijn hetzelfde. Industriële lasermarkeersystemen vallen doorgaans in een aantal hoofdtypen, die worden onderscheiden op basis van golflengte en technologie. De golflengte van een laser bepaalt welke materialen effectief gemarkeerd kunnen worden, omdat verschillende materialen lichtenergie op verschillende manieren absorberen. Hieronder staan de meest voorkomende lasertypen en hun kenmerken:
| Lasertype | Golflengte | Ideaal voor | Belangrijkste eigenschappen |
|---|---|---|---|
| Fiberlaser (ytterbium-gedopeerde vezel) | ± 1.064 nm (infrarood) | Metalen (staal, aluminium, messing, titanium) en sommige harde kunststoffen (zoals ABS, polycarbonaat) | Hoge vermogensdichtheid voor nauwkeurig etsen/graveren van metalen. Compact ontwerp, weinig onderhoud, lange levensduur (tot ±100.000 uur). Kan ook kleuren aanbrengen via annealing op roestvrij staal. |
| CO₂-laser (kooldioxidegas) | ± 9.300, 10.200 en 10.600 nm (ver-infrarood) | Organische materialen: papier, karton, glas, hout, leer en veel kunststoffen (zoals PVC, PET) | Uitstekend voor snelle markering van niet-metalen en transparante kunststoffen en glas. Produceert markeringen door ablatie of opschuiming (verbranding van het oppervlak). Voor metaalmarkering is meestal een absorberende of dekkende pasta nodig. |
| UV-laser (ultraviolet) | 355 nm (ultraviolet) | Warmtegevoelige en diverse materialen: kwetsbare kunststoffen (zoals dunne folie, medische kunststoffen, PVC), glas, keramiek en sommige metalen | Wordt ook wel “koude markering” genoemd vanwege de korte golflengte die met minimale warmte-indringing wordt geabsorbeerd. Kan vrijwel elk substraat met hoge precisie markeren zonder thermische schade. Ideaal voor toepassingen waarbij materiaalintegriteit cruciaal is (zoals barrièrefolie voor voeding, elektronica, farmaceutica). |
Elke lasertype heeft een unieke interactie met materialen, dus het kiezen van het juiste type is cruciaal. Als u voornamelijk metalen markeert, is een fiberlaser meestal de beste keuze vanwege de efficiëntie op metalen oppervlakken. Voor het markeren van verpakkingsfolie of glas zijn CO₂- of UV-lasers vaak geschikter (CO₂ voor organische verpakkingen, UV als u zeer fijne codes nodig hebt of warmte-impact wilt minimaliseren om barrière-eigenschappen van folie te behouden). UV-lasers bieden de breedste materiaalcompatibiliteit dankzij hun specifieke golflengte en kunnen vaak materialen markeren die fiber- of CO₂-lasers niet aankunnen. Bevestig altijd de materiaalcompatibiliteit met uw leverancier — het uitvoeren van een test in een applicatielaboratorium wordt sterk aanbevolen.
Sample Lab
Zorg voor een correcte markering met een gratis test op uw product of verpakking.
Belangrijke Factoren bij het Kiezen van een Lasersysteem
Het kiezen van een lasermarkeersysteem draait niet alleen om de laser zelf. Het gaat om het vinden van een oplossing die past bij uw productieomgeving, markeervereisten en bedrijfsdoelstellingen. Hieronder vindt u de belangrijkste selectiecriteria:
Prestatiekenmerken en Materiaalgeschiktheid
Materiaaltesten
Alles begint bij het materiaal. Een laser die goed presteert op het ene substraat, kan nauwelijks effect hebben op een ander. Daarom is het essentieel om uw daadwerkelijke product te testen met het lasersysteem voordat u een definitieve keuze maakt. Proefmarkeringen helpen te bevestigen of het lasertype, het vermogen en de lensconfiguratie geschikt zijn voor uw toepassing.
Hoewel markeerkwaliteit cruciaal is, is het minstens zo belangrijk dat de verpakking intact en functioneel blijft. Veel leveranciers bieden proefmarkeringen aan. Videojet bijvoorbeeld kan uw specifieke materiaal testen met fiber-, CO₂- en UV-lasers in hun applicatielaboratoria, om zo de beste oplossing te identificeren en aan te bevelen. Deze stap helpt niet alleen om kostbare fouten te voorkomen, maar geeft ook vertrouwen in de markeerkwaliteit met tastbare resultaten.
Laservermogen
Het uitgangsvermogen (gemeten in watt) is een belangrijke specificatie die de markeercapaciteit beïnvloedt. Lasers met een hoger vermogen kunnen sneller en/of dieper markeren, vooral op harde materialen. Voor het markeren van metalen is doorgaans een fiberlaser van 20–50 W nodig voor oppervlakte-etsen. Voor diepere gravures of zeer snelle productielijnen kunnen fiberlasers boven de 50 W worden ingezet. CO₂-lasers, die vaak worden gebruikt voor het markeren van verpakkingsmaterialen zoals karton, variëren meestal van 10 W voor eenvoudige toepassingen tot 60 W of meer voor snelle toepassingen zoals PET-flessen. UV-lasers hebben doorgaans een laag vermogen (2–10 W) vanwege hun specifieke toepassing: kleurverandering op basis van golflengte. Het is belangrijk dat het vermogen voldoende is om op de gewenste snelheid en diepte te markeren, maar niet zo hoog dat het uw materiaal of budget overbelast. De vermogensbehoefte verschilt per materiaal—een dun plastic etiket vereist slechts enkele watts, terwijl het graveren van een stalen onderdeel tientallen watts en een lagere snelheid kan vereisen.
Pulsfrequentie en -duur
Deze instellingen bepalen hoe de laserenergie wordt afgegeven. Over het algemeen dragen pulsen met een lagere frequentie meer energie per puls (geschikt voor diep graveren), terwijl hogere frequenties zorgen voor vloeiendere, continue markeringen met minder warmte per puls (geschikt voor kunststoffen of fijne details). De meeste moderne lasers bieden de mogelijkheid om de pulsfrequentie (in kHz) aan te passen, zodat u de balans tussen markeerkwaliteit en snelheid kunt optimaliseren. Als uw markeringen een specifieke uitstraling of minimale warmte-impact vereisen, zorg er dan voor dat de laser binnen het vereiste pulsbereik kan werken.
Operationele Veiligheid en Naleving
Industriële lasers zijn krachtige apparaten, dus veiligheid moet altijd voorop staan. Lasersystemen worden geclassificeerd op basis van hun gevareniveau:
Klasse 1
Veilig bij normaal gebruik. De laserstraal is volledig afgeschermd of niet toegankelijk. De meeste geïntegreerde lasermarkeermachines (met correcte behuizing) vallen onder Klasse 1, wat betekent dat ze op de fabrieksvloer kunnen worden gebruikt zonder aanvullende veiligheidsmaatregelen. Een voorbeeld van een Klasse 1-laser is een dvd-speler: het apparaat zelf is Klasse 1, maar de interne laser heeft een hogere classificatie. Dankzij de afscherming blijft het systeem veilig.
Klasse 4
Hoogvermogenlasers kunnen ernstige oog- of huidletsels veroorzaken bij directe of diffuse blootstelling. Vrijwel alle industriële lasers met open straal vallen onder Klasse 4 wanneer de straal zichtbaar is. Deze klasse brengt aanzienlijke veiligheidsrisico’s met zich mee. In de praktijk is een losse laserbron voor markering Klasse 4, en moet u veiligheidsmaatregelen ontwerpen rondom het systeem.
Klasse 4 veilig maken
Als u een Klasse 4-laser integreert in een productielijn, dient u technische maatregelen te treffen om deze effectief om te zetten naar een Klasse 1-systeem voor operators. Dit houdt in: beschermende behuizingen en interlocks. Bijvoorbeeld: een metalen veiligheidsbehuizing rond het markeergebied met een deur. Een interlockschakelaar kan zo worden aangesloten dat de laser automatisch stopt zodra de deur wordt geopend. Volgens onze laserspecialisten zijn correcte afscherming en interlocks onmisbaar voor slimme en veilige productie. Ze zorgen ervoor dat niemand wordt blootgesteld aan de straal bij een geopende afdekking of verkeerd uitgelijnd onderdeel. Veel moderne lasersystemen zijn uitgerust met ingebouwde interlockcircuits om dit te vergemakkelijken.
Dampafzuiging
Een vaak over het hoofd geziene veiligheidsfactor is dampbeheer. Bij het markeren van materiaal kan de laser kleine hoeveelheden verdampen, wat dampen of rook veroorzaakt. Afhankelijk van het materiaal kunnen deze dampen onschadelijk zijn (zoals lichte houtrook) of juist gevaarlijk. Bijvoorbeeld: het markeren van PVC kan chloorgas vrijmaken, wat giftig is. Het is cruciaal om een goed gekwalificeerd afzuig- of ventilatiesysteem te installeren dat verbrandingsproducten verwijdert uit de werkruimte en van het productoppervlak. Een goed afzuigsysteem beschermt medewerkers en voorkomt dat rook zich afzet op lenzen of producten. Beoordeel altijd de materialen die u gaat markeren en zorg voor naleving van geldende blootstellingslimieten op de werkplek.
Normen en Training
Houd u aan laserveiligheidsnormen zoals ANSI Z136.1 (voor veilig gebruik van lasers) en alle relevante lokale regelgeving. Dit omvat het verstrekken van geschikte laserveiligheidsbrillen aan personeel dat mogelijk wordt blootgesteld aan een open straal (bij Klasse 4-scenario’s). Wijs indien nodig een Laser Safety Officer aan en zorg voor training zodat operators de risico’s en veiligheidsvoorzieningen begrijpen. Gelukkig vereist routinegebruik bij een correcte Klasse 1-behuizing met interlock geen speciale beschermingsmiddelen—het risico is afgeschermd. Onderhoudspersoneel moet echter wel worden getraind in de juiste procedures voor wanneer de behuizing wordt geopend voor service.
Conclusie en Vervolgstappen
Lasermarkeersystemen bieden, mits zorgvuldig gekozen en geïmplementeerd, fabrikanten een krachtig instrument om te voldoen aan moderne eisen op het gebied van codering en traceerbaarheid. In deze gids hebben we besproken hoe lasers werken, welke typen beschikbaar zijn, de belangrijkste selectiecriteria en best practices voor integratie en gebruik. De kernboodschap is dat de beste keuze afhangt van uw specifieke toepassing—uw materialen, productieproces en bedrijfsprioriteiten. Door deze behoeften goed te begrijpen en de mogelijkheden van hedendaagse lasertechnologieën te benutten, kunt u een weloverwogen beslissing nemen die uw operatie jarenlang zal verbeteren.
Denk vooral op lange termijn: de juiste lasermarkeeroplossing levert blijvende voordelen op—van kostenbesparing (geen verbruiksartikelen, minder stilstand) tot kwaliteitsverbetering (permanente, haarscherpe codes) en naleving van regelgeving. Deze voordelen pakken direct veelvoorkomende knelpunten aan, zoals frequente printerstoringen, vlekkerige codes of hoge kosten voor vloeistoffen. In een tijd waarin productie-efficiëntie en producttraceerbaarheid cruciaal zijn voor succes, is lasermarkering vaak niet slechts een upgrade, maar een strategische investering in de toekomst van uw productielijn.
Tot slot: u hoeft deze weg niet alleen te bewandelen. Het kiezen van een lasersysteem is een belangrijke stap, en samenwerking met een ervaren leverancier is van onschatbare waarde. Een ideale partner beschikt over diepgaande expertise in codering en markering (bijvoorbeeld decennia aan ervaring en duizenden installaties), en begeleidt u bij materiaaltesten, integratie, training en doorlopende ondersteuning. Ons team heeft fabrikanten in uiteenlopende sectoren geholpen bij het implementeren van laseroplossingen op maat—van snelle dranklijnen tot nauwkeurige markering van medische hulpmiddelen. Wij delen die kennis graag met u.
Vervolgstappen
Overweegt u een lasermarkeersysteem? Neem dan gerust contact op voor een consult of demonstratie. Wij kunnen uw specifieke toepassing evalueren, proefmarkeringen verzorgen en de beste systeemconfiguratie aanbevelen voor uw unieke behoeften. Door tijd te nemen voor overleg met laserspecialisten, verzekert u zich van een oplossing die echt aansluit bij uw prestatie- en rendementsdoelstellingen. Een zorgvuldig geïmplementeerd lasermarkeersysteem verhoogt de efficiëntie, motiveert uw team met verbeterde betrouwbaarheid en zet uw investering om in blijvende waarde voor uw productieomgeving.
Informatie en Sales: 
Service Helpdesk: